Posts

Showing posts from December, 2018

বুর্জোৱা আৰু সৰ্বহাৰা

মার্ক্সীয় চিন্তাধাৰাত সঘনাই উচ্চাৰিত দুটা শব্দ আছিল বুর্জোৱা (Bourgeois) আৰু সৰ্বহাৰা (Proliteriate)। অষ্টাদশ আৰু ঊনবিংশ শতিকাত ফ্রান্সৰ মধ্যবিত্ত শ্রেণীটোক বুর্জোৱা বুলি কোৱা হৈছিল। উচ্চবিত্ত অৰ্থাৎ অভিজাত শ্ৰেণী আৰু সৰ্বহাৰা অৰ্থাৎ দৰিদ্ৰ শ্ৰেণীৰ মধ্যস্থানত অৱস্থান কৰা এই মধ্যবিত্ত শ্ৰেণীটোক কাৰ্ল মাৰ্ক্সে সুবিধাবাদী শ্ৰেণী হিচাবে বিবেচনা কৰিছিল। মাৰ্ক্সে কৈছিল কোনোধৰনৰ মহান বিপ্লৱ অথবা ব্যাপক সামাজিক, অৰ্থনৈতিক তথা ৰাজনৈতিক পৰিৱৰ্তন এই সুযোগসন্ধানী বুৰ্জোৱা শ্ৰেণীৰ দ্বাৰা কেতিয়াও সম্ভৱ নহব। যিকোনো ধৰনৰ বিপ্লৱ তথা পৰিৱৰ্তন প্রলিতাৰিয়েত্ অৰ্থাৎ খাটিখোৱা মানুহ, সৰ্বহাৰা সকলৰ দ্বাৰা‌হে সম্ভৱ হব । আজিৰ তাৰিখত মাৰ্ক্সবাদ এক অপ্ৰাসঙ্গিক বিষয় যদিও মাৰ্ক্সে কোৱা কথাখিনি আজিৰ পৰিস্থিতিতো প্ৰযোজ্য বুলি অনুভৱ কৰিলো। বৰ্তমানৰ পুঁজিবাদী ব্যৱস্থাত মধ্যবিত্ত সকল বিশেষকৈ ব্যাৱসায়িক শ্ৰেণীৰ মানুহখিনি হৈছে বুৰ্জোৱা তথা সুবিধাবাদী শ্ৰেণী। ২০১৪ ৰ নিৰ্বাচনৰ পিছত মোডীজীক মূৰত তুলি নচা এই ব্যাৱসায়িক গোষ্ঠীৰ লোকসকলেও পৰিৱৰ্তনৰ (নিজৰ) সপোন দেখিছিল। আতংকবাদ আৰু দূৰ্নীতি নিৰ্মূলকৰন, আতংকবাদী...

নাৰী তুমি অনন্যা

নাৰী তুমি অনন্যাঃ বৈদিক যুগত নাৰীৰ স্থান আৰু অধিকাৰ পুৰুষৰ সমান আছিল। তৈত্তৰীয় উপনিষদত মাতৃক দেৱীৰ স্থান দিয়া হৈছিল বুলি উল্লেখ আছে। শতপথ ব্ৰাহ্মণৰ মতে পতিৰ সতে পত্নী লগত নাথাকিলে, বৈদিক যুগৰ যাগ-যজ্ঞ আদিৰ আহুতি গ্ৰহণ নহৈছিল। সেই যুগত নাৰী জাতিক দাসী বা অস্থাৱৰ সম্পত্তি বুলি ভবা নহৈছিল। যিমান কি গুৰুতৰ অপৰাধ নহ‌ওঁক কিয় নাৰীক হত্যা কৰাৰ অনুমতি নাছিল। এইবিষয়ে শতপথ ব্ৰাহ্মণত উল্লেখ আছে যে নাৰী লাৱণ্যৰ দেৱী হিচাবে বিবেচিত হৈছিল। বৈদিক যুগৰ পিছৰ সময়ছোৱাত নাৰীৰ সামাজিক স্থিতিৰ ভালেখিনি সলনি হৈছিল। এই সময়ছোৱাত শিশু বয়সৰ পৰা আৰম্ভ কৰি কৈশোৰ, যৌৱন, বিবাহৰ পৰৱৰ্তী জীৱনলৈকে নাৰীয়ে মানসিক আৰু শাৰীৰিক নির্যাতন সহ্য কৰিবলগীয়া হৈছিল। পুৰুষতান্ত্রিক সমাজত নাৰীৰ কোনো স্বাধীনতা নাছিল। অথচ মানব সভ্যতাৰ সূচনালগ্নৰ পৰত পুৰুষে যেতিয়া বনে-জঙ্গলে চিকাৰৰ সন্ধানত ঘুৰি ফুৰিছিল নাৰীয়ে তেতিয়া আগচোতালত বহি বিভিন্ন কৃষিপণ্যৰ বিপণন কৰিছিল। নাৰী সকলৰ হাত ধৰিয়েই মূলতঃ আমাৰ কৃষি কাৰ্য্যৰ সূচনা হৈছিল। অথচ সৌ সিদিনালৈকে নাৰীক ঘৰৰ চাৰিবেৰৰ মাজত আবদ্ধ কৰি ৰখাৰ চেষ্টা চলি আছিল। সমগ্ৰ বিশ্বৰ আধুনিক যু...